71 737 37 22
Letnie miesiące to nie tylko okres wakacyjnych wyjazdów i urlopów, ale także czas, w którym warunki pracy mogą stanowić poważne zagrożenie dla zdrowia pracowników – szczególnie w kontekście wysokich temperatur oraz silnego nasłonecznienia. Z tego względu przepisy Kodeksu pracy i zasady BHP nakładają na pracodawców konkretne obowiązki. Ich zaniedbanie może skutkować nie tylko pogorszeniem stanu zdrowia pracownika, ale również odpowiedzialnością prawną i finansową dla pracodawcy.
Obowiązki pracodawców
Zgodnie z przepisami Kodeksu pracy, na pracodawcy ciąży obowiązek zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Oznacza to, że powinien on dostosować środowisko pracy m.in. do panujących warunków atmosferycznych – w tym także do upałów.
Przepisy zobowiązują pracodawcę m.in. do zapewnienia pracownikom świadczącym pracę w warunkach szczególnie uciążliwych (np. w upale) napojów i posiłków profilaktycznych.
Jakie warunki atmosferyczne uznaje się za „wysoką temperaturę”?
Przepisy nie definiują zakresu temperatur, które uznawane byłyby za wysokie, jednak bazując na orzecznictwie sądów oraz wytycznych Państwowej Inspekcji Pracy można wywnioskować, że za wysokie temperatury uznaje się temperaturę, która przekracza 28 °C w pomieszczeniach biurowych oraz powyżej 25°C przy pracy fizycznej na otwartej przestrzeni. Przekroczenie tych progów nakłada na pracodawcę obowiązek wdrożenia odpowiednich środków ochrony.
Jakie obowiązki ciążą na pracodawcy w trakcie trwania wysokich temperatur?
1. Dostęp do napojów
Podstawowym obowiązkiem pracodawcy jest zapewnienie pracownikom zimnych napojów, jeśli temperatura otoczenia przekracza wskazane wcześniej wartości, tj. 28°C – w przypadku osób wykonujących lekkie prace (np. biurowe) oraz 25°C – w przypadku pracowników świadczących pracę na zewnątrz lub wykonujących ciężką pracę fizyczną.
Napoje powinny być dostępne bez ograniczeń ilościowych i pozostawać adekwatne do warunków (np. woda, napoje izotoniczne). Należy pamiętać, że napoje przysługują pracownikom wyłącznie w naturze i nie można w zamian wypłacić ekwiwalentu pieniężnego.
2. Organizacja pracy i przerwy
Przepisy prawa nie nakładają obowiązku organizowania dodatkowych przerw w trakcie pracy w wysokich temperaturach. Warto jednak mieć na uwadze, że pracodawca ma obowiązek organizować czas pracy w taki sposób, aby nie zagrażała ona zdrowiu pracowników. Metodami umożliwiającymi osiągnięcie takiego stanu może być m.in. zmiana harmonogramu pracy (np. poprzez rozpoczęcie pracy we wczesnych godzinach porannych), skrócenie czasu ekspozycji na słońce, wprowadzenie rotacyjnej pracy zespołów, czy ustanowienie dodatkowych przerw.
3. Dostosowanie stanowiska pracy
Choć przepisy nie precyzują sposobów zabezpieczenia stanowiska pracy w przypadku upałów, w miarę możliwości – w celu ochrony zdrowia pracownika – warto zadbać o wentylatory lub klimatyzację w pomieszczeniach, a także o odpowiednie zadaszenia (np. namioty, parasole) dla osób pracujących na zewnątrz.
Czy można skrócić czas pracy z powodu upału?
Prawo nie nakłada na pracodawcę obowiązku skracania dnia pracy podczas upałów, ale w ramach dbałości o bezpieczne warunki ma on możliwość podjęcia takiej decyzji. W przypadku skrócenia czasu pracy z powodu upałów wcześniejsze opuszczenie stanowiska pracy nie może powodować obniżenia wynagrodzenia pracownika.
Skutki związane z nieprzestrzeganiem zasad pracy w upale
Nieprzestrzeganie obowiązków w zakresie BHP może prowadzić do:
- nałożenia na pracodawcę grzywny w wysokości od 1.000 zł do 30.000 zł,
- powstania roszczeń odszkodowawczych po stronie pracowników,
- odpowiedzialności cywilnej lub karnej w przypadku wypadków.
Zapowiadane zmiany
Choć aktualnie obowiązujące przepisy nakładają na pracodawców pewne obowiązki w kontekście ochrony osób pracujących w wysokich temperaturach, to od 1 stycznia 2027 r. zostaną ustalone limity temperatury, po przekroczeniu których praca będzie musiała zostać ograniczona lub całkowicie wstrzymana. Tym samym już wkrótce ochrona pracowników będzie pełniejsza, a pracodawcy będą zobowiązani do wdrożenia nowych obowiązków.
Podsumowanie
Wysokie temperatury w pracy to realne zagrożenie, co wiąże się z obowiązkiem pracodawcy w zakresie przeciwdziałania jego skutkom – poprzez organizację pracy, odpowiednie wyposażenie czy dostęp do napojów. Takie działania nie tylko chronią zdrowie zespołu, ale też minimalizują ryzyko odpowiedzialności prawnej i poprawiają komfort pracy w gorące dni.
Artykuł autorstwa: r. pr. Anita Sagan
W razie pytań, a także pomysłów tematów na kolejne wydania Newsletter’a zapraszamy do kontaktu:
Aktualności
