System homologacji pojazdów sprowadzanych z zagranicy – kluczowe aspekty i zmiany legislacyjne w 2025 roku

Proces sprowadzania pojazdów z zagranicy, zarówno z państw członkowskich Unii Europejskiej, jak i spoza jej granic, wiąże się z koniecznością spełnienia rygorystycznych wymogów homologacyjnych. Homologacja pojazdu potwierdza jego zgodność z normami technicznymi, bezpieczeństwa oraz ochrony środowiska obowiązującymi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i Unii Europejskiej. W 2025 roku, w odpowiedzi na dynamicznie zmieniające się uwarunkowania prawne i technologiczne, system homologacji ulega istotnym modyfikacjom, co ma wpływ na importerów indywidualnych oraz przedsiębiorstwa. Kluczowe aspekty systemu homologacji, procedury administracyjne oraz nowe regulacje wprowadzone w ramach projektu ustawy UC95 omawia radca prawny Szymon Łabędzki z Kancelarii Sobota Jachira.

Czym jest homologacja pojazdu?

Homologacja pojazdu to formalny proces weryfikacji, którego celem jest potwierdzenie, że dany pojazd, jego wyposażenie lub komponenty spełniają wymogi określone w przepisach prawa, w szczególności w zakresie bezpieczeństwa, emisji spalin oraz parametrów technicznych. Brak prawidłowej dokumentacji lub nieprawidłowo przeprowadzone badania mogą zablokować rejestrację pojazdu. W Polsce organem odpowiedzialnym za nadzór nad procesem homologacji jest Transportowy Dozór Techniczny (TDT), działający na podstawie ustawy z dnia 14 kwietnia 2023 r. o systemach homologacji pojazdów oraz ich wyposażenia.

Typy homologacji:

• Homologacja typu WE: dotyczy pojazdów produkowanych seryjnie, uznawana w całej Unii Europejskiej na podstawie dyrektywy 2007/46/WE.
• Krajowa indywidualna homologacja (KID): stosowana dla pojedynczych pojazdów, szczególnie sprowadzanych spoza UE lub poddanych istotnym modyfikacjom technicznym.

Procedury homologacyjne dla pojazdów sprowadzanych z zagranicy

Proces homologacji różni się w zależności od kraju pochodzenia pojazdu. Poniżej przedstawiam kluczowe różnice:

Pojazdy z państw członkowskich UE

Pojazdy zarejestrowane w państwach UE, posiadające Świadectwo Zgodności (Certificate of Conformity, CoC) wydane przez producenta, są automatycznie uznawane za zgodne z normami unijnymi. Dokument ten potwierdza zgodność pojazdu z wymogami dyrektywy 2007/46/WE, co eliminuje konieczność dodatkowych badań technicznych w Polsce. W takich przypadkach proces ogranicza się do tłumaczenia dokumentów oraz uiszczenia należności celno-podatkowych, w tym akcyzy.

Wyjątek stanowią pojazdy starsze, nieposiadające CoC, lub poddane różnym modyfikacjom. W takich sytuacjach wymagana jest krajowa indywidualna homologacja, obejmująca badania techniczne w autoryzowanej stacji diagnostycznej oraz uzyskanie świadectwa od TDT. Koszty procedury zaczynają się od kilkuset złotych, a czas realizacji wynosi zazwyczaj od 2 do 6 tygodni, w zależności od specyfiki pojazdu.

Pojazdy spoza UE

Sprowadzanie pojazdów z państw trzecich, takich jak Stany Zjednoczone, Japonia czy Kanada, wiąże się z bardziej złożonym procesem homologacyjnym. Kluczowe etapy obejmują:

• badanie techniczne: weryfikacje zgodności pojazdu z normami technicznymi, w tym oświetlenia, układu hamulcowego oraz emisji spalin (np. zgodność z normami Euro 6).
• dostosowanie pojazdu: w przypadku pojazdów z USA często konieczne jest dostosowanie oświetlenia, prędkościomierza (km/h zamiast mph) czy strony kierownicy.
• uzyskanie świadectwa KID: wydawanego przez TDT, ważnego wyłącznie na terytorium Polski.

Zmiany legislacyjne w 2025 roku

W odpowiedzi na potrzebę ujednolicenia i uszczelnienia systemu homologacji Ministerstwo Infrastruktury we wrześniu 2025 r. rozpoczęło konsultacje projektu ustawy UC95 wprowadzającego istotne zmiany:

• uproszczenie procedury KID: wprowadzono możliwość realizacji krajowej indywidualnej homologacji bezpośrednio przez autoryzowane stacje diagnostyczne, bez konieczności wielokrotnych wizyt w TDT. Zmiana ta dotyczy zarówno pojazdów osobowych, jak i specjalistycznych, takich jak ciągniki rolnicze (np. modele Belarus).
• obowiązek rejestracji dla cudzoziemców: osoby spoza Polski, przebywające na jej terytorium przez okres przekraczający 185 dni w roku, są zobligowane do rejestracji pojazdu w ciągu 30 dni od przekroczenia tego okresu.
• rozszerzenie wymogów bezpieczeństwa: od lipca 2024 r. wszystkie nowe pojazdy muszą być wyposażone w zaawansowane systemy wspomagania kierowcy (ADAS), takie jak inteligentne tempomaty czy systemy wykrywania pieszych. W 2025 roku wymóg ten zostaje rozszerzony na pojazdy sprowadzane spoza UE.
• wzmocnienie nadzoru TDT: nowe przepisy zwiększają uprawnienia TDT w zakresie wycofywania z eksploatacji pojazdów niespełniających norm bezpieczeństwa lub ekologicznych.

Powyższe zmiany mają na celu zwiększenie bezpieczeństwa na drogach, ochronę środowiska oraz eliminację nielegalnych praktyk w zakresie importu pojazdów.

Wyzwania i potencjalne problemy

Proces homologacji pojazdów sprowadzanych z zagranicy wiąże się z licznymi wyzwaniami:

• koszty: całkowity koszt procedury KID, obejmujący badania, dostosowanie pojazdu i opłaty administracyjne, może wynosić od 1.000 do 5.000 PLN, a w przypadku pojazdów z USA nawet więcej.
• czas: procedura homologacyjna trwa od 1 do 3 miesięcy, co może opóźnić rejestrację pojazdu.
• modyfikacje techniczne: zmiany konstrukcyjne, takie jak instalacja LPG czy zmiana silnika, wymagają ponownej homologacji, co zwiększa koszty i wydłuża proces.
• brak dokumentacji: nieprzedstawienie wymaganych dokumentów (np. CoC lub historii pojazdu) może skutkować odmową rejestracji oraz karami administracyjnymi (do 500 PLN oraz koszty holowania).

Szczególną uwagę należy zwrócić na pojazdy specjalistyczne, takie jak quady czy ciągniki rolnicze (kategorie L i T), które podlegają odrębnym procedurom homologacyjnym, określonym w projekcie UC95.

Podsumowanie

System homologacji pojazdów sprowadzanych z zagranicy stanowi kluczowy element zapewnienia bezpieczeństwa i zgodności z normami prawnymi w Polsce. Wprowadzone w 2025 roku zmiany legislacyjne, w tym projekt UC95, mają na celu ułatwienie procedur dla importerów, przy jednoczesnym zaostrzeniu wymogów bezpieczeństwa i ekologicznych. W obliczu złożoności procesu, wsparcie ekspertów staje się nieocenione, szczególnie w przypadku pojazdów spoza UE lub posiadających modyfikacje techniczne.