Mamy przełom w sprawie WIBOR. Rzecznik TSUE wydał opinię sprzyjającą kredytobiorcom

11 września 2025 r. Rzecznik Generalny Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej wydał opinię w sprawie C-471/24 dotyczącej kredytów hipotecznych opartych na wskaźniku WIBOR. Jak wskazuje „Rzeczpospolita”, to stanowisko może wstrząsnąć sektorem bankowym i otworzyć drogę do nowych roszczeń kredytobiorców.

WIBOR (Warsaw Interbank Offered Rate) stanowi podstawę oprocentowania większości kredytów hipotecznych i konsumenckich w Polsce. Oparty jest na szacunkach banków co do wysokości oprocentowania, po jakim są skłonne pożyczać sobie nawzajem środki, a nie na realnych transakcjach.

Kluczowe tezy opinii

Rzecznik Generalny TSUE zaproponował, aby Trybunał orzekł, że:

• Klauzula WIBOR w umowie kredytu hipotecznego o zmiennym oprocentowaniu podlega ocenie na podstawie unijnych przepisów o nieuczciwych warunkach w umowach konsumenckich (Dyrektywa 93/13), jeśli prawo krajowe nie nakazuje jej stosowania WIBOR ani nie narzuca jego wysokości niezależnie od decyzji stron umowy.
• Jeśli klauzula dotycząca WIBOR nie spełnia wymogu przejrzystości (tj. nie jest jasna i zrozumiała), sąd może zbadać, czy jest nieuczciwa.
• Klauzula jest przejrzysta tylko wtedy, gdy bank przekazał konsumentowi pełne informacje, obejmujące:
  a) nazwę wskaźnika referencyjnego,
  b) nazwę instytucji zarządzającej tym wskaźnikiem,
  c) możliwe skutki finansowe jego stosowania.
• Informacje te muszą być przedstawione w taki sposób, aby konsument mógł samodzielnie ocenić całkowity koszt kredytu i rozumiał mechanizm działania WIBOR-u, bez wprowadzania w błąd, co do charakteru tego wskaźnika.

Obowiązki sądu krajowego

Zdaniem Rzecznika, sądy krajowe powinny badać, czy klauzula WIBOR:

• jest zgodna z zasadą dobrej wiary,
• nie powoduje rażącej nierównowagi praw i obowiązków pomiędzy bankiem a klientem.

Dodatkowo sąd powinien ustalić:

• czy konsument miał pełną wiedzę o ryzyku związanym z klauzulą WIBOR i świadomie się na nie zgodził,
• czy bank mógł zakładać, że konsument zaakceptowałby taki zapis, gdyby podlegał indywidualnym negocjacjom.

Rzecznik podkreślił, że ocena ta nie dotyczy samego wskaźnika WIBOR ani sposobu jego obliczania, a jedynie przejrzystości i uczciwości klauzul umownych.

Kontekst sprawy

Opinia została wydana w następstwie sprawy wniesionej przez kredytobiorcę, który zarzuca bankowi brak prawidłowego poinformowania go o ryzykach wynikających z oprocentowania zmiennego opartego na WIBOR. Jest to drugi etap precedensowego postępowania – w czerwcu 2025 r. odbyła się już rozprawa przed TSUE.

Eksperci zwracają uwagę, że opinia Rzecznika może być przełomem podobnym do spraw frankowych i spowodować falę nowych pozwów przeciwko bankom.

Co to oznacza dla kredytobiorców i banków?

• Kredytobiorcy zyskują narzędzie do kwestionowania klauzul umownych dotyczących WIBOR, jeżeli nie zostali rzetelnie poinformowani o zasadach jego działania.
• Banki mogą stanąć przed koniecznością zmiany praktyk informacyjnych oraz rozliczenia się z ryzyka prawnego wynikającego z zawartych już umów.

W Kancelarii Sobota Jachira na bieżąco monitorujemy postępowanie przed TSUE i wspieramy klientów w analizie zapisów dotyczących WIBOR. Naszą misją jest łączenie bezpieczeństwa finansowego z jasnością prawną – tak, aby każdy konsument miał pełną wiedzę o swoich prawach i ryzykach związanych z umową kredytową.

Jeśli potrzebują Państwo profesjonalnej i kompleksowej pomocy prawnej prosimy o kontakt: analizy@sobotajachira.pl

Kancelaria prawna Sobota Jachira – Radca prawny Wrocław