ŚWIATOWY DZIEŃ MEDIACJI PO RAZ 20.

Coraz większą popularność zyskują alternatywne sposoby rozwiązywania sporów. Wśród nich MEDIACJA wydaje się być bardzo atrakcyjna, ponieważ pozwala zwaśnionym stronom zaoszczędzić czas i pieniądze, a za jej pośrednictwem możliwe jest wypracowanie sensownego porozumienie, bez wikłania się w kosztowny proces. Dnia 16 października 2025 r. obchodzimy po raz 20-ty MIĘDZYNARODOWY DZIEŃ MEDIACJI i dlatego warto przyjrzeć się bliżej tej metodzie rozwiązywania sporów. Pisze radca prawny z naszej kancelarii – Mateusz Brembor.

Przede wszystkim przypomnieć należy, że MEDIACJA to dobrowolny, poufny i elastyczny sposób rozwiązywania konfliktów, przy udziale bezstronnego mediatora, który po przeanalizowaniu sprawy może pomóc stronom dojść do porozumienia zdecydowanie szybciej niż w procesie sądowym. Założeniem mediacji jest doprowadzenie wypracowania satysfakcjonującego strony rozwiązania sporu na drodze dobrowolnych i poufnych rozmów. Rozmowy są prowadzone przez mediatora, który powinien cechować się bezstronnością i neutralnością względem stron. Do jego zadań należy m. in. wspieranie komunikacji, łagodzenie napięć i stresu, a nade wszystko pomoc w osiągnięciu porozumienia.

Prowadzenie mediacji odbywa się według określonych zasad, tj. dobrowolności, bezstronności, neutralności, szybkości, profesjonalizmu oraz poufności.

Jakie są rodzaje mediacji?

Wśród rodzajów mediacji wyróżnia się przede wszystkim:

sądowe, które są prowadzone przy okazji sporu sądowego, przy udziale mediatora sądowego wyznaczonego przez sąd z listy stałych mediatorów sądowych, a charakteryzuje się tym, że ma ustawowo ustalony termin realizacji (w sprawach cywilnych wynosi on 3 miesiące, natomiast w sprawach karnych – 1 miesiąc) oraz określone koszty postępowania mediacyjnego, które określają stosowne przepisy;
pozasądowe, które są prowadzone poza sporem sądowym przy udziale mediatora wybranym przez jedną bądź obie strony. Mediator w porozumieniu ze stronami ustala termin spotkania i proponuje neutralne dla wszystkich miejsce prowadzenia mediacji. Koszty mediacji pozasądowej określa umowa mediatora ze stronami.

Poza tym wyróżnia się też mediacje ze względu na przedmiot sporu (cywilne, karne, gospodarcze, rodzinne, pracownicze, administracyjne i inne), czy strategię i rolę mediatora (facylitatywna, ewaluatywna, transformatywna oraz oparta na interesach).

Jaki jest kosz mediacji?

Koszty mediacji sądowej określone są przepisami prawa. W sprawach cywilnych o prawa majątkowe wynagrodzenie mediatora wynosi 1 % wartości przedmiotu sporu, jednakże nie mniej niż 150,00 zł i nie więcej niż 2.000 zł za całość postępowania mediacyjnego. W sprawach o prawa majątkowe, w których nie da się ustalić wartości przedmiotu sporu, wynagrodzenie mediatora wynosi 150,00 zł, a za każdej kolejne 100,00 zł, łącznie nie więcej jednak niż 450,00 zł.

Dodatkowo zwrotowi podlegają udokumentowane i niezbędne wydatki poniesione przez mediatora w związku z prowadzeniem mediacji:

przejazdów na warunkach określonych w odpowiednich przepisach;
wynajmu pomieszczenia w wysokości nieprzekraczającej 70,00 zł;
korespondencji, w wysokości nieprzekraczającej 30,00 zł.

Jest to zatem koszt stosunkowo niewielkie w stosunku do wartości spraw, o które toczy się spór. Dlatego warto zastanowić się, czy nie warto skorzystać ze wsparcia profesjonalisty, gdy tylko pojawi się taka potrzeba, a strony pozostają w impasie mimo prowadzonych negocjacji.

Uwaga! Koszty mediacji w sprawach karnych ponosi Skarb Państwa.

Jaka jest rola mediatora?

Mediator jest osobą, która pomaga wypracować dobre i trwałe dla stron rozwiązanie sporu. Nie jest sędzią i nie jest też arbitrem – nie jest władny rozstrzygać sprawy na rzecz którejkolwiek ze stron. Można go znaleźć na listach stałych mediatorów prowadzonych przez Prezesów Sądów Okręgowych lub listach prowadzonych np. przez ośrodki mediacyjne. Informacje w tym zakresie dostępne są na stronach internetowych właściwych sądów, ośrodków lub mediatorów.

Nowy projekt ustawy o mediatorach A.D. 2025

W dniu 24 lipca 2025 r. na stronie Rządowego Centrum Legislacji pojawił się projekt ustawy o mediatorach sądowych, akredytowanych ośrodkach mediacyjnych i Krajowym Rejestrze Mediatorów, którego założeniem jest m.in. wprowadzenie Krajowego Rejestru Mediatorów, uregulowanie warunków uzyskania statusu mediatora sądowego, uregulowanie kwestii otrzymania akredytacji przez ośrodki mediacyjne, uregulowanie wymagać wobec kadry dydaktycznej i usystematyzowanie standardów szkoleniowych i egzaminacyjnych.