Wypadek na wakacjach z biurem podróży

Wakacje to bardzo ważny czas w naszym życiu. Wyjazdy wakacyjne pozwalają nam wypocząć, zrelaksować się, poznać nowe miejsca i kulturę. Wiele osób decyduje się na ofertę biur podróży, które organizują różnego rodzaju wycieczki, w tym również wyjazdy wakacyjne. Każdemu z nas jednak może przytrafić się podczas takich wakacji wypadek. W takiej sytuacji istotne jest, aby wiedzieć kto ponosi odpowiedzialność za wypadek, do którego doszło podczas wycieczki organizowanej przez biuro podróży.

Podstawy prawne – kodeks cywilny i ustawa

Organizator turystyki jest podmiotem, u którego turysta może dochodzić swoich praw, w sytuacji, gdy nie wywiąże się z umowy lub ją niewłaściwie wykona. Organizator turystyki zajmuje się organizacją wycieczki, tj. transportem, zakwaterowa­niem, programem zwiedzania, ubezpiecze­niem itp. Biura podróży pełnią najczęściej funkcję takiego organizatora turystyki. Zgodnie art. 4 pkt. 8 ustawy o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych przez organiza­tora turystyki należy rozumieć przedsiębiorcę turystycz­nego, który tworzy i sprzedaje lub oferuje do sprzedaży imprezy turystyczne, bezpośred­nio lub za pośrednictwem innego przedsię­biorcy turystycznego lub razem z innym przedsiębiorcą turystycznym, lub też przedsiębiorcę turystycznego, który przeka­zuje dane podróżnego innemu przedsię­biorcy turystycznemu.

Odpowiedzialność za zdarzenia takie jak wy­padek podczas wakacji znajduje podstawę prawną w art. 474 kodeksu cywilnego oraz art. 48 ust. 1 ustawy o imprezach turystycz­nych i   powiązanych usługach turystycz­nych. Zgodnie z art. 48 ust. 1 ustawy o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych „Organizator tury­styki ponosi odpowiedzialność za wykonanie usług turystycznych objętych umową o udział w impre­zie turystycznej, bez względu na to, czy usługi te mają być wykonane przez orga­nizatora turystyki, czy przez innych dostaw­ców usług turystycznych”. Istotną kwestią jest to, że organizator turystyki odpo­wiada za działania i zaniechania swoje, jak również wszystkich podmiotów, z którymi współpra­cuje przy świadczeniu usługi tury­stycznej. Oznacza to, że organizator turystyki, a więc najczęściej biuro podróży, z którym podpisujemy umowę o udział w im­prezie turystycz­nej, ponosi odpowiedzialność za działania i zaniechania, których dopuścił się bezpośrednio on, jak również m.in. przedsiębiorstwo świadczące usługi hotelar­skie. Jest to    bardzo ważne, gdyż zdarza się, że organizatorzy turystyki próbują uniknąć odpowiedzialności powołu­jąc się na to, że np. to hotel nie zapewnił odpowiednich zabezpieczeń. Należy jednak pamiętać, że organizator turystyki odpo­wiada na zasadzie ryzyka określonej w art. 474 kodeksu cywilnego za działania i zanie­chania osób, z pomocą których zobowiąza­nie wykonywa, jak również osób, którym wykonanie zobowiązania powierza – czyli między innymi odpowiada za osoby świadczące usługi hotelarskie.

Od czego zależy odpowiedzialność za wypadek i szkodę

Odpowiedzialność za wypadek i szkodę, która nastąpiła wskutek wypadku, zależy od wielu czynników, takich jak np. gdzie doszło do zdarzenia czy jakie były okoliczności wypadku. Nie za każdy wypadek, który przydarzy się na wakacjach, odpowiedzialność ponosić będzie biuro podróży. Sytuacja taka będzie miała miejsce wówczas, gdy odpowiedzialnym za wypadek będzie np. hotel lub przewoźnik. W sytuacji, w której do wypadku dojdzie wskutek działania w ogóle niezawinionego ze strony tych podmiotów, nie można będzie pocią­gnąć do odpowiedzialności biura podróży. Należy również pamiętać, że nie będzie można pociągnąć biura podróży do odpowiedzialności wtedy, gdy to wyłącznie zachowanie osoby korzystającej z usług biura spowoduje wypadek. Jako przykład można wskazać pozostawanie przez uczestnika wycieczki w nietrzeźwości. W sytuacji, gdy do wypadku dojdzie wyłącznie z tego po­wodu, że uczestnik pozostawał nietrzeźwy, wówczas nie będzie można pocią­gnąć do odpowiedzialności biura podróży. W sytuacji jednak, gdy nietrzeźwy uczestnik potknie się o niebezpieczny wystający przedmiot, który nie został odpowiednio zabezpie­czony, wówczas można będzie dojść do przekonania, że stan nietrzeźwości uczest­nika nie miał dla zdarzenia większego znaczenia. Mając to na uwadze, to czy biuro podróży będzie można pociągnąć do odpowiedzialności za wypadek, zależy od wielu czynników. Każdą więc sytuację należy oceniać indywidualnie.

Wypadek na zorganizowanej przez biuro wycieczce fakultatywnej

Organizator turystyki odpowiada również za szkody powstałe na tzw. wycieczkach fakultatywnych. Istotny z punktu widzenia odpowiedzialności organizatora turystyki jest pogląd wyrażony przez Sąd Apelacyjny we Wrocławiu, zgodnie z którym Sąd wskazał, że „Powyższe rozważania przesądzają o tym, iż na pozwanym spoczywa odpowiedzialność za   należyte – a więc bezpieczne dla turystów – wykonanie tej wycieczki fakultatywnej.” W sprawie, której dotyczy przytoczony wyrok pozwanym było właśnie biuro podróży.

Biuro podróży jako organizator turystki będzie więc ponosić odpowiedzialność za wypadek w sytuacji, w której osoba, która podpisała z nim umowę o udział w imprezie turystycznej pośliźnie się na mokrej podłodze w hotelu, niesprawna winda hotelowa przytrzaśnie tej osobie rękę lub gdy do wypadku dojdzie w trakcie fakultatywnej wycieczki występującej w ofercie biura podróży albo w trakcie przewozu organizowa­nego przez biuro podróży.

Ważne zapisy w umowie

Bardzo ważnym aspektem dla dochodzenia odpowiedzialności za wypadek od biura podróży jest umowa, którą uczestnicy wycieczki podpisują z biurem podróży. Umowa taka powinna zawierać informacje prawdziwe, rzetelne, jednoznaczne, pełne i jasne. W sytuacji, gdy zapisy znajdujące się w umowie z biurem podróży nie są takie, albo co więcej w umowie takiej znajdują się postanowienia niedozwolone, o których istnieniu uczestnik wycieczki nie wiedział podpisując umowę – nie oznacza to, że nie można dochodzić odpowiedzialności za wypadek od biura podróży. Sam fakt podpisania przez uczestnika takiej umowy nie oznacza automatycz­nie, że uczestnik zgodził się świadomie na wszystkie zapisy zawarte w umowie i z tego też powodu nie można pociągnąć biura do odpowiedzialno­ści. Biuro podróży, będące organizatorem turystyki jest podmiotem profesjonalnym, którego obowiązkiem jest zawieranie w umowie informacji rzetelnych i pełnych, a co najważniejsze – zgodnych z  prawem. Postanowienia niedozwolone (klauzule abu­zywne) zawarte w takiej umowie, zostaną więc uznane za nieważne. Należy więc uważnie zapoznać się z umową, którą zawiera się z biurem podróży. Należy jednak mieć również na uwadze, że nawet w sytuacji, gdy w umowie będą znajdować się zapisy wyłączające lub ograniczające odpowiedzialność biura podróży, nie zawsze będą one skuteczne.

O czym należy pamiętać, gdy dojdzie do wypadku

W sytuacji, gdy podczas wakacji orgazni­zowa­nych przez biuro podróży dojdzie do wypadku należy pamiętać o tym, aby odpowiednio przygotować się do ewentual­nego sporu sądowego z biurem podróży. Nie warto jednak od razu wchodzić na drogę sądową, gdyż czasami odpowiednio podjęte działania pozwalają uniknąć konieczności skierowania sprawy do sądu. W razie wypadku należy poinformować o tym upoważ­nioną osobę, np. rezydenta biura podróży. Później konieczne może okazać się zgłoszenie szkody do biura podróży albo złożenie odpowiedniej reklamacji. W razie konieczności wejścia na drogę sądową celem egzekwowania odpowiedzialności za wypadek od biura podróży, przydatnym dokumentem będzie zawarta z biurem podróży umowa o udział w imprezie turystycznej. Popisując taką umowę wska­zane jest więc, aby ją zachować. Przydatne będą również wszelkiego rodzaju dowody, które pomogą wykazać, że do wypadku doszło np. wskutek zaniedbania ze strony biura podróży lub hotelu czy przewoźnika, z których usług korzystało biuro podróży przy realizacji umowy. Takimi dowodami będą  m.in. fotografie ukazujące np. śliską podłogę czy wystające przedmioty, które nie zostały odpowiednio zabezpie­czone. Dowodem takim mogą być również zeznania świadka, który widział wypadek, lub który opisze warunki panujące np. w hotelu.

Podsumowanie

Jeśli udajesz się na wakacje zorganizowane przez biuro podróży pamiętaj o tym, że organizator turystyki może ponosić odpowie­dzial­ność za wypadek na wyjeździe. Odpowiedzialność tę należy jednak każdora­zowo oceniać indywidualnie, gdyż wpływ na nią mają różne okoliczności towarzyszące zdarzeniu.

Wszystkim Czytelnikom życzymy serdecznie udanych i bezpiecznych wakacji, jeżeli jednak podczas wakacyjnego wyjazdu organizo­wa­nego przez biuro podróży lub innego organizatora turystyki dojdzie do wypadku, wówczas zapraszamy do kontaktu. Pomożemy przeanalizować sytuację oraz określić, czy można w danej sytuacji skutecz­nie dochodzić odpowiedzialności za wypadek od biura podróży. Wskażemy również jakie kroki należy w tym celu podjąć. W razie potrzeby możemy również repre­zento­wać Państwa w ewentualnym sporze z biurem podróży.

Autor: Natalia Arcimowicz, adwokat