71 737 37 22
Rok 2025 przyniósł rewolucję w sprawach dotyczących służebności przesyłu. Najnowszy wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 2 grudnia 2025 r. w sprawie P 10/16 całkowicie zmienił podejście sądów do kwestii zasiedzenia, wynagrodzeń oraz dokumentacji przedstawianej przez przedsiębiorstwa przesyłowe. Właściciele gruntów zyskali silniejszą pozycję negocjacyjną i procesową, co otwiera nowe możliwości dochodzenia swoich praw.
Czym jest służebność przesyłu?
To ograniczone prawo rzeczowe, które daje przedsiębiorstwom energetycznym, gazowym, telekomunikacyjnym czy wodociągowym (przedsiębiorstwom przesyłowym) możliwość korzystania z części prywatnej działki w celu budowy, utrzymania i eksploatacji infrastruktury. Dotyczy m.in. linii energetycznych, gazociągów, wodociągów, stacji transformatorowych oraz kabli telekomunikacyjnych i światłowodów.
Najważniejsze zmiany po wyroku TK z dnia 2 grudnia 2025 r.
Najnowszy, długo wyczekiwany wyrok Trybunału Konstytucyjnego wzmocnił pozycję właścicieli gruntów na których posadowione są linie przesyłowe. Teraz przedsiębiorstwa przesyłowe muszą precyzyjnie udowodnić zasiedzenie, a wynagrodzenie za ustanowienie na ich rzecz służebności przesyłu powinno odpowiadać aktualnym cenom rynkowym. Zniknęły dotychczas stosowane do wyceny służebności stałe ryczałty, a pasy eksploatacyjne wymagają indywidualnej wyceny.
Zasiedzenie służebności – nowe zasady
Okres zasiedzenia wynosi 30 lat w złej wierze lub 20 lat w dobrej wierze.
20 lat – jeżeli sądy przyjmą możliwość zasiedzenia służebności przesyłu w dobrej wierze, termin ten liczony jest od 3 sierpnia 2008 r.
30 lat – jeżeli nie wykształci się jednolita linia orzecznicza co do dobrej wiary przedsiębiorców przesyłowych, zastosowanie może mieć 30-letni termin zasiedzenia.
Jak obliczyć wynagrodzenie?
Pod uwagę bierze się wartość pasa eksploatacyjnego (zwykle 20–40% wartości gruntu), powierzchnię trwale zajętą, spadek wartości działki oraz ograniczenia w zabudowie. Wszystko wyliczenia powinny być oparte na aktualnych cenach rynkowych.
Pas eksploatacyjny i strefy ochronne
To obszar, w którym obowiązują ograniczenia w zabudowie i nasadzeniach. Szerokość zależy od rodzaju urządzeń i przepisów branżowych.
Bezumowne korzystanie z nieruchomości
Jeżeli przedsiębiorstwo przesyłowe korzysta z działki bez ustanowionej służebności, właściciel może żądać odszkodowania za bezumowne korzystanie z jego nieruchomości do 6 lat wstecz.
Jakie dokumenty warto przygotować?
Mapy geodezyjne, odpis KW, dokumentację budowy, parametry urządzeń, historię własności działki oraz operat szacunkowy.
Podsumowanie:
Zmiany wprowadzone wyrokiem TK w 2025 roku dają właścicielom gruntów realne narzędzia do obrony swoich interesów. Każda sprawa wymaga jednak indywidualnej analizy i wsparcia doświadczonego prawnika.
Aktualności
