Nie dla waloryzacji po unieważnieniu umowy kredytu – postanowienie TSUE z dn, 12.01.2024 r., C-488/23 

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej po raz kolejny potwierdził swoim orzeczeniem, że banki nie mogą domagać się waloryzacji od kredytobiorców, po unieważnieniu przez sąd umowy kredytu. Na przeszkodzie tego rodzaju roszczeń stoi prawo unijne. W praktyce oznacza to jednoznacznie, że bank może żądać od kredytobiorcy w razie unieważnienia umowy kredytu jedynie zwrotu kapitału wypłaconego kredytu. 

Wyrok komentuje nasz ekspert – adw. Szymon Kowalczyk, kierownik zespołu.  

Wyrokiem TSUE z dnia 15.06.2023 r., Bank M., C-520/21, Trybunał uznał, że w przypadku unieważnienia umowy kredytu bankom nie należy się jakakolwiek rekompensata ponad zwrot kapitału wypłaconego kredytu. Z uzasadnienia tego wyroku wynikało, że chodzi zarówno o wynagrodzenie za korzystanie z kapitału, jak i o tzw. sądową waloryzację świadczenia. Następnie wyrok ten potwierdzony został w postanowieniu TSUE z dnia 11.12.2023 r., Bank Millennium, C-756/22 – postanowienie ma tożsamą sentencję co wyżej wskazany wyrok.  

Natomiast wczoraj (22.01.2024 r.) opublikowane zostało kolejne postanowienie TSUE – dotyczące wprost tzw. sądowej waloryzacji świadczenia w wyniku istotnej zmiany siły nabywczej pieniądza. Mowa o postanowieniu TSUE z dnia 12.01.2024 r., Naniowski, C-488/23. W postanowieniu tym TSUE, odwołując się do wyroku z 15.06.2023 r., expressis verbis (dobitnie, wprost i jednoznacznie) uznał, że bankom nie należy się rekompensata polegająca na sądowej waloryzacji świadczenia w przypadku istotnej zmiany siły nabywczej pieniądza.  

Sentencja tego postanowienia brzmi:   

„art. 6 ust. 1 i art. 7 ust. 1 dyrektywy 93/13 należy interpretować w ten sposób, że w kontekście uznania za nieważną w całości umowy kredytu hipotecznego zawartej z konsumentem przez instytucję kredytową, a to ze względu na to, że umowa ta zawierała nieuczciwe warunki, bez których nie mogła dalej obowiązywać, przepisy te stoją na przeszkodzie wykładni sądowej prawa państwa członkowskiego, zgodnie z którą instytucja ta ma prawo żądać od tego konsumenta, poza zwrotem kwot kapitału wypłaconego z tytułu wykonania tej umowy oraz ustawowych odsetek za opóźnienie od dnia wezwania do zapłaty, rekompensaty polegającej na sądowej waloryzacji świadczenia wypłaconego kapitału w przypadku istotnej zmiany siły nabywczej danego pieniądza po wypłaceniu tego kapitału rzeczonemu konsumentowi.”

Podsumowując, TSUE po raz kolejny opowiedział się po stronie konsumentów i przeciwko nieuczciwym bankom. TSUE przede wszystkim uniemożliwia obciążanie kredytobiorców dodatkowymi kosztami związanymi z umową kredytową, która została unieważniona na skutek nieuczciwych postanowień zawartych w niej przez bank. Zyskujemy zatem kolejny argument w sprawach sądowych, które banki wytoczyły naszym Klientom domagając się waloryzacji i innych roszczeń z tytułu korzystania z kapitału. Bardziej dobitnie i jednoznacznie nie da się już wskazać, że bankom tego rodzaju roszczenia po prostu się nie należą. Mamy nadzieję, że tym razem banki nie będą próbowały odwoływać się do opacznych i momentami absurdalnych interpretacji orzeczenia TSUE.